دعاوی مالی و غیر مالی

در یک تقسیم بندی می توان دعاوی را به سه قسم تقسیم بندی نمود:دعاوی مالی، دعاوی غیرمالی،دعاوی غیرمالی اعتباری.

تشخیص مالی یا غیر مالی بودن دعوا آثار مهم و اساسی در جریان رسیدگی به دعوا دارد.برای مثال اگر دعوا غیرمالی باشد نیازی به تعیین بهای خواسته نیست، هزینه دادرسی اندکی دارد و قابل تجدیدنظر هستند، علی الاصول در صلاحیت شورای حل اختلاف قرار ندارند و برای اقامه این دعاوی سن بلوغ کافی است و نیازی به رشد نیست .

1-دعاوی مالی: هدف مستقیم از طرح و اقامه این دعاوی دستیابی به پول ، مال یا اثبات حقوق مربوط به اموال است .

مثال: مطالبه ی مهریه،مطالبه وجه چک،الزام به تنظیم سند رسمی ملک، الزام به تحویل مبیع، خلع ید.

2-دعاوی غیرمالی: این نوع دعاوی قابل ارزیابی به مال یا پول نبوده و تاثیر مستقیم در میزان دارایی خواهان ندارد اگرچه می تواند تبعاً و غیرمستقیم آثار مالی داشته باشد.مانند اثبات نکاح بدین صورت که اگر وقوع عقد نکاح در دادگاه ثابت گردد نفقه و مهریه بر زن تعلق می گیرد و زوجین از یکدیگر ارث می برند و این دعوا اگرچه غیرمالی است اما آثاری که بر جا می گذارد مالی می باشد.

همچنین است دعاوی طلاق،نسب،تغییر نام،اعسار،تمکین، کاهش سن.

3-دعاوی غیرمالی اعتباری: این دعوای به ذات مالی هستند اما قانونگذار بنا به مصالحی آن ها را غیرمالی دانسته و منحصرا سه دعوای ذیل غیر مالی اعتباری هستند:

• کلیه ی دعاوی بین موجر و مستاجر از قبیل تخلیه ،تعدیل،اجاره بها،الزام به تعمیرات اساسی و ... به جز مطالبه اجور معوقه ، استرداد ودیعه اجاره ،مطالبه وجه التزام های قرارداد اجاره و مطالبه سرقفلی و مطالبه حق کسب و پیشه .
• دعوی تصرف عدوانی،ممانعت و مزاحمت از حق .
• افراز و تقسیم مال مشاع در جایی که در اصل مالکیت اختلاف نباشد.