دانستنی های قانون چک
در مقررات صدور چک و تادیه وجه چک با چهار نفر سروکار داریم:
صادرکننده چک: کسی که چک را صادر می کند و به دیگری می دهد تا او وجه چک را از شخص ثالثی به نام محال علیه دریافت کند.
دارنده چک: شخصی که چک در اختیار اوست
ظهرنویس: کسی که سابقا دارنده چک بوده و او چک را به شخص دیگری منتقل کرده است
محال علیه : همان شخص ثالثی که برای پرداخت مبلغ در چک پیش بینی شده است .(بانک)
اقسام چک
- چک هایی که صادرکننده آنها می تواند هر کسی باشد :چک عادی و چک تایید شده.
-چک عادی: چکی است که توسط هر شخصی که صاحب حساب جاری است بر عهده بانک صادر می شود.و دارنده آن هیچ تضمینی برای قابل پرداخت بودن چک و امکان دریافت مبلغ آن از بانک در اختیار ندارد. جز اعتبار صادرکننده.
-چک تایید شده: شبیه چک عادی است با این تفاوت که بانک محال علیه تادیه وجه چک را تایید می کند.
2-چک هایی که صادرکننده آن بانک است:چک تضمین شده و چک مسافرتی
-چک تضمین شده :چکی که صدور آن توسط شخصی از بانک مطالبه می شود و بانک اقدام به صدور چک بر عهده خودش می کند. در این نوع چک خود بانک هم صادرکننده است هم محال علیه.تادیه وجه این چک توسط بانک تضمین می شود.
-چک مسافرتی:چکی است که توسط بانک صادر می شود و وجه آن در هر یک از شعب بانک صادرکننده قابل تادیه است .این چک به درخواست اشخاص صادر نمی شود بلکه خود بانک آن را صادر می کند و به درخواست اشخاص در اختیار آنها می گذارد.
شرایط شکلی چک
1-امضای صادرکننده : صدور چک فقط با مهر امکان پذیر نیست
2-نام صادرکننده چک: بانکها مکلفند بر روی کلیه برگهای چک ،نام و نام خانوادگی صاحب حساب را درج کند.
3-مبلغ چک
4-نام محال علیه : مانند بانک مسکن شعبه بازار تهران
5-محل صدور
6-تاریخ صدور: که همان تاریخ مندرج در گوشه بالایی سمت راست چک است.
7-دستورپرداخت
8- گیرنده وجه یا دارنده چک البته چک ممکن است در وجه حامل باشد.
دارنده چک
1-اگرچک در وجه حامل باشد : نقل و انتقال آن ممکن است به صرف قبض و اقباض به عمل اید .البته این چک قابل ظهر نویسی نیز می باشد .
2-اگر چک در وجه شخص معین باشد: انتقال چنین چکی به دیگران تابع ظهرنویسی تجاری نیست و نوعی انتقال طلب مدنی است بنابراین منتقل الیه از مزایایی چون اصل مسئولیت تضامنی و اصل غیرقابل استناد بودن ایرادات برخوردار نخواهد بود .
3-اگر چک به حواله کرد شخص معین باشد: چک قابل ظهرنویسی است و انتقال آن به دیگران تابع قواعد ظهرنویسی تجاری است .
شیوه ی پرداخت وجه توسط بانک
دارنده چک پس از دریافت وجه باید پشت چک را امضا یا مهر کند ،حتی اگر چکی در وجه حامل باشد .
بانک مکلف است به محض مراجعه دارنده چک هویت کامل او را در پشت چک با ذکر تاریخ قید کند.
درصورت عدم مطابقت امضا یا خط خوردگی در متن و یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن بانک از پرداخت وجه چک خودداری می کند.
در صورت فقدان موجود یا کسر موجودی در حساب بانکی صادر کننده یا اگر وجه چک به دلیل خط خوردگی یا عدم مطابقت امضا پرداخت نشود ، بانک گواهی به نام گواهی عدم پرداخت صادر و به دارنده چک تحویل می دهد .نسخه دوم این گواهی به نشانی صاحب حساب ارسال می گردد .در این گواهی نامه باید موارد ذیل درج گردد:
*مشخصات چک
*هویت و نشانی کامل صادرکننده
**نام و نام خانوادگی و آدرس دارنده چک
علل عدم پرداخت (عدم موجودی ،عدم مطابقت امضا و...)
*مطابقت یا عدم مطابقت امضای صادرکننده با نمونه امضای موجود در بانک
در صورت کسر موجودی چک ، چه تکلیفی داریم؟
اگر موجودی حساب صادرکننده چک کمتر از مبلغ مندرج در چک باشد ،طبق ماده5 قانون صدور چک ،دارنده می تواند همان مبلغی که در حساب هست را دریافت کند و بابت کسر موجودی گواهی عدم پرداخت اخذ کند.
و یا آن که می تواند هیچ بخشی از مبلغ را دریافت نکرده و بابت کل مبلغ چک گواهی عدم پرداخت بگیرد.
چک مزبور نسبت به مبلغی که پرداخت نشده است بی محل محسوب و گواهی نامه بانک در این مورد برای دارنده جانشین اصل چک می شود .
دستور عدم پرداخت وجه چک
اشخاصی که می توانند به بانک دستور عدم پرداخت بدهند: صادرکننده چک یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آن ها است.
منظور از ذینفع شخصی است که چک به نام او صادر یا ظهرنویسی شده یا چک به او واگذار شده باشد.این واگذاری می تواند ناشی از وکالت یا وثیقه یا هر عنوان دیگری باشد .
جهات دستور عدم پرداخت: در این دستور باید به علت این دستور مانند این که چک مفقود، سرقت یا جعل شده یا از طریق کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری تحصیل شده تصریح شود .
نسبت به چک هایی که توسط بانک صادر می شود یعنی چکهای تضمین شده و مسافرتی نمی توان دستور عدم پرداخت داد مگرآن که بانک ادعای جعل کند.
بانک پس از احراز هویت دستوردهنده از پرداخت وجه خودداری می کند و مکلف است که تا تعیین تکلیف موضوع در مرجع رسیدگی کننده یا انصراف دستور دهنده از مبلغ در حساب مسدودی نگهداری کند .
دستوردهنده مکلف است حداکثر ظرف یک هفته پس از دستور عدم پرداخت شکایت خود را مبنی بر جرم صورت گرفته به مجع قضایی تقدیم و گواهی شکایت خود را به بانک تسلیم کند.در غیر اینصورت پس از یک هفته دستور خود به خود بلااثر می شود و بانک وجه آن را پرداخت می کند.
دارنده ی چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت داده شکایت کند و اگر خلاف ادعایی که موجب عدم پرداخت شده ثابت گردد دارنده علاوه بر مجازات مقرر برای جرم صدورچک پرداخت نشدنی به پرداخت کلیه خسارات وارده به دارنده چک محکوم می شود .
قانون چکدانستنی های قانون چکدرباره قانون چکاقسام چکچک عادی چیست؟چک تایید شده چیست؟چک تضمین شدهچک تضمین شده چیست؟چک مسافرتی چیست؟چک مسافرتیشرایط شکلی چکشرایط شکلی چک چیست؟شیوه ی پرداخت وجه توسط بانکمشخصات چکمشخصات چک چیست؟قانون چک چیست؟کسر موجودی چکقانون کسر موجودی چکدستور عدم پرداخت وجه چکانواع چکچک چیست؟انواع چک در قانونچکتفاوت چک عادی و چک تایید شدهنحوه درخواست توقیف پرداخت چکدستور عدم پرداخت چکانواع و اقسام چکچک بلامحلچک بی محلق.ص.چقانون صدور چکچک سفید امضاقوانین چکقانون جدید چکآخرین الحاقات چک